(V)ECHTSCHEIDING TUSSEN AANDEELHOUDERS

Huidige geschillenregeling  

Ruziënde aandeelhoudersin een vastgelopen samenwerkingsverband willen niets liever dan uit elkaar gaan. Door een duurzame ontwrichting lijkt een scheiding van wegen ook onvermijdelijk. Onder het huidige recht kan de rechtbank in het kader van de geschillenregeling, die wordt ingeleid door een dagvaarding van één of meer aandeelhouders, ervoor zorgen dat een geschil tussen aandeelhouders wordt beëindigd.De regeling bestaat onder meer uit de uittredings- en uitstotingsregeling (artikel 2:343 BW respectievelijkartikel 2:336 BW). Met een beroep op de uittredingsregeling kan een aandeelhouder vorderen dat zijn aandelen worden overgenomen en hij dus mag uittreden. Dat kan indien deze aandeelhouder in zijn belangen wordt geschaad door zijn medeaandeelhouder(s). De uitstotingsprocedure is de spiegelbeeldige variant: met een beroep op die regeling kan een (groep) aandeelhouder(s) van een andere aandeelhouder vorderen dat deze zijn aandelen moet overdragen. Tegen een beslissing van de rechtbank staat hoger beroep open bij de Ondernemingskamer van het Gerechtshof Amsterdam met daarna de mogelijkheid om in cassatie te gaan bij de Hoge Raad.

In de praktijk blijkt de geschillenregeling echter niet goed (genoeg) te werken.Vanwege lange doorlooptijden bij de rechtbank is de geschillenregeling een langslepende procedure. Allereerst moet in de procedure vast komen te staan dat er voldaan is aan de criteria voor uittreding of uitstoting en dat is in de praktijk niet eenvoudig. Vooral dehoge drempel om tot verplichte overdracht van aandelen te komen, wordt gezien als een belemmering om van de regeling gebruik te maken. En dan moet ook nog de prijs van de aandelen worden vastgesteld.

Aandeelhouders kiezen er daarom vaak voor om in plaats van de geschillenregeling gebruik te maken van de efficiëntere enquêteprocedure bij de Ondernemingskamer van het Gerechtshof Amsterdam.De Ondernemingskamer heeft op basis van het enquêterecht zeer ruime bevoegdheden om in de sfeer van de zeggenschap vergaande voorzieningen te treffen, zoals een tijdelijke overdracht van aandelen ten titel van beheer.Dit is dan wel steeds gekoppeld is aan een enquêteverzoek waaraan de aandeelhouders wellicht geen behoefte hebben.

De Ondernemingskamer kan nu niet zelf een aandeelhouder uit de vennootschap verwijderen om het aandeelhoudersgeschil definitief te beslechten. De optie vaneen daadwerkelijke scheiding (dan wel ontvlechting) kan dan alleen worden bewerkstelligd door een door de Ondernemingskamer benoemde tijdelijke bestuurder, die het, zoals de Ondernemingskamer standaard in haar overwegingen opneemt ‘tot zijn of haar taak mag rekenen’ om een minnelijke oplossing tussen de aandeelhouders te bewerkstelligen.