Op 1 juni 2023 is de Wet veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames (de "Wet Vifo") in werking getreden. Let op: de Wet Vifo geldt (gedeeltelijk) met terugwerkende kracht vanaf 9 september 2020.
De Wet Vifo biedt de Nederlandse autoriteiten een wettelijk toezichtskader in het geval dat transacties in bepaalde sectoren een gevaar voor de nationale veiligheid kunnen opleveren. De Wet Vifo heeft tot gevolg dat investeringen, fusies en overnames die leiden tot aanzienlijke zeggenschap in bepaalde sectoren, worden onderworpen aan een meldplicht en veiligheidstoets. Het Bureau Toetsing Investeringen (het "BTI") ontvangt de meldingen en toetst de mogelijke risico's voor de nationale veiligheid.
Reikwijdte
De Wet Vifo is van toepassing op verwervingsactiviteiten. In het kort zijn dit transacties die leiden tot het verwerven van zeggenschap of significante invloed in een doelonderneming. De meldplicht en veiligheidstoets gelden voor transacties in twee soorten doelondernemingen in Nederland: vitale aanbieders en vitale processen én ondernemingen die beschikken over sensitieve technologieën. Onder vitale aanbieders vallen bijvoorbeeld de Divisie Havenmeester en Mainport Schiphol die vitale processen leveren voor Havenbedrijf Rotterdam respectievelijk luchthaven Schiphol. Aanbieders van sensitieve technologieën zijn aanbieders van militaire goederen, technologieën voor tweeërlei gebruik (dual use) – zoals computerchips en nucleair materiaal – en de technologieën op het gebied van kwantummechanica, fotonica en halfgeleidertechnologie. In de aanloop naar de Wet Vifo is voorgesteld dat technologieën op het gebied van kunstmatige intelligentie, biotechnologie en robotica onder het toepassingsbereik zouden moeten vallen. Vooralsnog is dit niet aan de orde. De Wet Vifo biedt wel de mogelijkheid om de lijst met sensitieve technologieën in de toekomst uit te breiden.
Meldplicht en sancties
Gedurende de periode vanaf 9 september 2020 tot en met 31 mei 2023 geldt dat ondernemingen alsnog kunnen worden gelast melding te doen van transacties die onder de reikwijdte van de Wet Vifo vallen. Dit betreft een passieve meldplicht. Van dit instrument is bijvoorbeeld gebruik gemaakt bij de overname van de Delftse chipfabrikant Nowi die eind vorig jaar werd overgenomen door Nexperia, een dochteronderneming van een Chinees technologiebedrijf. Vanaf 1 juni 2023 moeten transacties die onder de reikwijdte van de Wet Vifo vallen proactief worden gemeld.
Voordat de transactie doorgang mag vinden, dient het BTI de transactie goed te keuren. Voordat goedkeuring is verkregen, geldt een standstill verplichting. Het BTI beoordeelt de risico’s van de transactie voor de nationale veiligheid aan de hand van onder andere sanctielijsten en de situatie in het land waarvan de verkrijger van de zeggenschap gevestigd is. Indien de veiligheidsrisico’s zodanig zijn, kan het BTI in het uiterste geval een transactie verbieden.
Indien de verkrijger of de onderneming een transactie had moeten melden en dit heeft nagelaten, kunnen een aantal sancties worden opgelegd. De Wet Vifo biedt de mogelijkheid om een bestuurlijke geldboete van de zesde categorie (EUR 900.000) op te leggen of een boete van ten hoogste 10% van de jaarlijkse omzet van de onderneming. Verder kan het uitoefenen van verkregen rechten (zoals stemrecht in de algemene vergadering) worden geschorst. Bovendien kan een last onder bestuursdwang worden opgelegd die inhoudt dat in bepaalde gevallen de verworven aandelen namens en voor rekening van de verwerver of onderneming worden vervreemd.
Ons advies
Wees alert. Mocht er sprake zijn van een meldingsplichtige transactie in de zin van de Wet Vifo, dan doen partijen er verstandig aan tijdig – minimaal acht weken van tevoren – een melding te doen zodat het BTI de veiligheidstoets kan uitvoeren en een transactie niet onnodig vertraging oploopt. De meldingsplicht rust op zowel het bestuur van een verwerver als op het bestuur van de onderneming. Naast diverse sancties op grond van de Wet Vifo, kan het veronachtzamen van de meldingsplicht onder omstandigheden leiden tot persoonlijke aansprakelijkheid van bestuurders.
Heeft u een vraag over de Wet Vifo, neem gerust contact met ons op.